İnsanlığın İlk Dönemleri

İlk İnsanlar

İlk insanlar yaklaşık iki milyon yıl önce Afrika'da ortaya çıktı, Homo sapiens olarak bilinen modern insanların aynı kıtada ortaya çıkmasından çok önce.
Antropologların, farklı insan gruplarının bu uzun tarih öncesi dönemde birbirleriyle nasıl etkileşime girdiği ve çiftleştiği konusunda hâlâ bilmedikleri çok şey var. Yeni arkeolojik ve soybilimsel araştırmalar sayesinde, boşlukların bir kısmını doldurmaya başlıyorlar.

Bilinen en eski insanlardan biri, yaklaşık 2,4 milyon ila 1,4 milyon yıl önce Doğu ve Güney Afrika'da yaşayan Homo habilis veya "becerikli adam"dır. Diğerleri arasında, yaklaşık 1,9 milyon ila 1,8 milyon yıl önce Doğu Afrika'da yaşayan Homo rudolfensis (adı Kenya'daki Doğu Rudolph'ta keşfedilmesinden gelir) ve yaklaşık 1,89 milyon ila 110.000 yıl önce Güney Afrika'dan günümüz Çin ve Endonezya'sına kadar uzanan "dik adam" Homo erectus yer alır.
Öncelikle: "İnsan", Homo cinsine (Latince "insan" anlamına gelir) ait olan herkestir. Bilim insanları ilk insanların tam olarak ne zaman veya nasıl evrimleştiğini hala bilmiyorlar, ancak en eski olanlardan birkaçını tanımladılar.

Homo habilis bireyleri, av hayvanlarını kesmek veya derilerini yüzmek için kayaları keskinleştirirken, bir kadın çocuğuyla birlikte yemek için yabani meyveleri ve barınak yapmak için dalları topluyor.

Araştırmacılar, bu erken insanlara ek olarak, yaklaşık iki milyon yıl önce Afrika'da diğer insanlardan ayrılan bilinmeyen bir "süperarkaik" grubun kanıtlarını buldular. Şubat 2020'de Amerikan Science Advances'da yayınlanan bir makaleye göre, bu süperarkaik insanlar Neandertaller ve Denisovalıların atalarıyla çiftleşti. Bu, insan gruplarının birbirleriyle çiftleştiği bilinen en erken örneği işaret ediyor; bunun çok daha sonra gerçekleştiğini biliyoruz.
İlk İnsanlar, Neandertaller ile Denisovalıların melezi oldular.

Süperarkaik insanlardan sonra arkaik olanlar geldi: Neandertaller, Denisovalılar ve artık var olmayan diğer insan grupları.

Arkeologlar, Neandertaller veya Homo neanderthalensis'i 19. yüzyıldan beri biliyorlardı, ancak Denisovalıları 2008'de keşfettiler (grup o kadar yeni ki henüz bilimsel bir adı yok). O zamandan beri, araştırmacılar Neandertaller ve Denisovalıların yalnızca birbirleriyle çiftleşmediğini, aynı zamanda modern insanlarla da çiftleştiğini keşfettiler.

“Max Plank Enstitüsü [Evrimsel Antropoloji] Neandertallerden nükleer DNA dizilimi verileri almaya başladığında, modern insanların bir miktar Neandertal DNA'sı taşıdığı çok kısa sürede çok netleşti,” diyor Utah Üniversitesi'nde antropoloji ve biyoloji profesörü ve Science Advances makalesinin baş yazarı Alan R. Rogers. “Bu gerçek bir dönüm noktasıydı... Bundan sonra çok kısa sürede yaygın olarak kabul gördü.”

Daha yakın zamanda keşfedilen bir grup olarak, Denisovalılar hakkında Neandertallerden çok daha az bilgiye sahibiz. Ancak arkeologlar, yaklaşık 100.000 yıl boyunca Sibirya'da Neandertallerle yaşadıklarına ve çiftleştiklerine dair kanıtlar buldular. Bunun en doğrudan kanıtı, yaklaşık 90.000 yıl önce bir mağarada yaşayan 13 yaşında bir kızın yakın zamanda keşfedilmesidir. DNA analizi, annesinin bir Neandertal ve babasının bir Denisovalı olduğunu ortaya koydu.

İnsan Evrimi Karmaşıktı

Bilim insanları tüm bu gruplar arası çiftleşmenin ne zaman gerçekleştiğini hâlâ anlamaya çalışıyor. Modern insanlar yaklaşık 70.000 yıl önce Afrika'dan Avrupa ve Asya'ya göç ettikten sonra Neandertallerle çiftleşmiş olabilir. Görünüşe göre bu tek gecelik bir ilişki değildi; araştırmalar Neandertaller ile modern insanlar arasında birden fazla karşılaşma olduğunu gösteriyor.

Denisovalılar ve hareketleri hakkında daha az şey biliniyor ancak araştırmalar modern insanların 50.000 ila 15.000 yıl önce Asya ve Avustralya'da onlarla çiftleştiğini gösteriyor.

Yakın zamana kadar bazı araştırmacılar, Afrika kökenli insanların Neandertal atalarına sahip olmadığını varsayıyordu çünkü ataları Afrika'yı terk edip Avrupa ve Asya'daki Neandertallerle tanışmamıştı. Ancak Ocak 2020'de Cell'de yayınlanan bir makale, Afrika'daki modern popülasyonların da önemli miktarda Neandertal DNA'sı taşıdığını bildirerek bu anlatıyı altüst etti. Araştırmacılar bunun, modern insanların Avrupa ve Asya'da Neandertallerle çiftleştikten sonra son 20.000 yılda Afrika'ya geri göç etmelerinin sonucu olabileceğini öne sürüyorlar.

Hollanda'daki Leiden Üniversitesi'nde arkeoloji alanında doktora sonrası araştırmacı olan Andrew C. Sorensen, bu tür keşifler göz önüne alındığında, insan evrimini "klasik bir evrim ağacı" yerine "örgülü bir akarsu" olarak düşünmenin daha iyi olabileceğini söylüyor. Modern insanların DNA'sının çoğunluğu hala Afrika'da gelişen bir gruptan gelse de (Neandertal ve Deniosovan DNA'sı genlerimizin yalnızca küçük bir yüzdesini oluşturuyor), gruplar arası çiftleşmeyle ilgili yeni keşifler insan evrimine ilişkin görüşümüzü karmaşıklaştırdı.

"Görünüşe göre daha fazla DNA kanıtı elde ettikçe - cevaplanan her soruyla birlikte, beş tane daha ortaya çıkıyor," diyor. "Yani bu biraz evrimsel bir köstebek vurmaca."

İlk İnsan Ataları Becerilerini Paylaştılar

Birbirleriyle karşılaşan insan grupları muhtemelen sadece genleri değil, daha fazlasını da değiştirdiler. Sorensen'in baş yazarı olduğu 2018 tarihli bir Nature makalesine göre, günümüzden yaklaşık 50.000 yıl önce Fransa'da yaşayan Neandertaller ateş yakmayı biliyorlardı. Ateş yakma, farklı insan gruplarının birbirlerine aktarmış olabileceği temel bir beceridir; hatta muhtemelen Neandertallerin bazı modern insanlara öğrettiği bir beceridir.