HAK EHLİYETİ NEDİR VE NE ZAMAN BAŞLAR

Hak Ehliyeti Nedir?

Medeni haklardan yararlanma ehliyeti olarak da bilinen hak ehliyeti, bir kişinin hak ve borçlara sahip olma yeterliliğini gösteren hukuki bir kavramdır. Kişilerin hak ehliyetine sahip olması için irade beyanı ya da herhangi bir işlem yapılması da gerekli değildir.

Fiil ehliyetinden daha farklı olarak doğum ile birlikte kazanılır. Hak ehliyeti, çocuğun tam ve sağ olarak doğmasıyla başlar. Tam ve sağ doğmak şartıyla, anne rahmine düşen çocuk da hak sahibi olabilir. Fakat doğuma kadar geçen sürede sahip olduğu hak ehliyeti sınırlıdır.

 Medeni kanuna göre her insan doğuştan bir hak ehliyetine sahiptir. Kanunlar ve hukuk dahilinde tüm insanların çeşitli haklara ve borçlara sahip olma ehliyeti de eşittir. Bu anlamda hak ehliyeti ise, eşitlik ve genellik ilkeleri üzerinden kurulur.

Hak Ehliyeti ile Fiil Ehliyetinin Farkı

 Bir kişinin kendi eylemleri sonucunda borç ya da hak sahibi olabilmesine fiil ehliyeti ismi verilir. Bu anlamda ise, fiil ve hak ehliyetlerinin ayrımını ise kesin olarak yapmak oldukça zordur. Bir kişinin fiil ehliyetine getirilmiş olan sınırlama ise, aynı şekilde hak ehliyetini de önemli ölçüde sınırlandırır. Ama her kişi hak ehliyetine sahiptir. Aynı zamanda, her durumda fiil ehliyetinin varlığından da söz edilemez. Fiil ehliyeti ise, hak ehliyetinden farklı olarak daha sonradan kazanılır. Ehliyetin kullanımı açısından da eşitlik ilkesi de söz konusu değildir. Fiil ehliyetinden söz edilebilmesi için de kişinin reşit olması, kısıtlı olmaması ve ayırt etme gücüne de sahip olması gerekir.

 Fiil ehliyeti, bir kişinin bizzat uygulaması sonucunda borç ya da hak sahibi olmasına denir. Bu konuda fiil ve hak ehliyetlerinin farkının tam olarak anlaşılacak bir şekilde açıklamak ise oldukça zordur. Fiil ehliyetine getirilen insanın bir limitleme aynı şekilde hak ehliyetinde de bulunur. Ama herkes hak ehliyetini edinebilse bile her durumda fiil ehliyetini edinme imkanı söz konusu olmaz.